Bilim Tarihi ve Bilim Felsefesi’ne Giriş

 

Elimizdeki tarihi  veriler, Hikmet ve ilimlerin ilk defa Mezopotaya da ortaya çıktığını, Antropoloji de insanoğlunun ilk defa bu bölgede ziraate geçtiğini anlatıyor. es-Sicistani ilimlerle ilgili tarihsel tahminler yürütür.[1] es-Sicistani'nin Müntahanat'ında müziğin özellikle Ud'un ilk defa Fars'larda, Astronomi’nin İbrahim'den önceki devirlere tekabul eden Babil ve Keldaniler'de, alan ölçümü ve Geometri’nin Mısır'da Nil kenarında, hesap ve Matematiğin Fenikekiler’de (Huns bölgesi), tabi ilimlerin Şam ve çevresinde, Tıp ilminin (önce Mezopotamya) sonra Hint ve Grek'de ortaya çıktığı kaydedilir.

Son araştırmalarda Çin ve Hindistan Matematik ve Astronomilerinin çeşitli devrelerde Mezopotamya' dan etkiler aldığı gösteren bulgulara erişildi.

Doğa Bilimleri de Grek'den önce Anadolu, Mısır veya Sicilya'da gelişti.

Grek'de Hikmet amaç değil, araçtı. Politesit din, bilim görüşlerini de etkiledi. Grek Astronomisi bir yandan yerleşik dini düşüncelerden bağımsız olarak takvim konusuyla ilgilenirken, diğer yandan başlangıçtaki bazı bocalamalarından sonra gök olaylarını mitoloji ve dinden ayırarak laik/seküler bir görüş açısıyla ele almış, ayrıca gök olaylarını geometri ile temellendirerek izaha yönelmiş ve bu amaçla önemli bazı sistemler kurmuştur. Bu açıdan Mısır astronomisinin dini dünya görüşüne dayanan cephesi çok eskidir. Çünkü M.Ö. 3. binin sonlarından kalma en eski belgelerde dahi mitolojik ve dini ifadelerin açıklanmasına geniş bir yer ayırmaktadır.

Mezopatamyalılar’da ise özellikle Babil'de Astroloji Astronomi’nin yanı başında gelişmiştir. Sümerliler'e kadar geri giden liste yapma faaliyetinin en eski şekli esas itibariyle filolojiktir ve yazının kullanılmaya başlanmasını kısa süre takip etmiştir. Erken tarihlerde beliren yazı işaretleri listeleri aynı za­manda lugat kitaplarına benzer mahiyetteydi. Fakat bu listeler sıfat ve fiil gibi kelimeleri içlerine almamakta, sa­dece isim ve özellikle somut eşya adlarını kapsamaktaydı. Bu isim listeleri varlığı kategoriler ve gruplar halinde sınıflandırmaktaydı ve gerçekte varlığın tasnifi ihtiyacından doğmuş bulunuyordu. Bu listelerdeki sınıflamalarda hayvan, bitki, maden, kapkacak, giyim eşyası, besin, içki, yapı araçları, tanrılar, memleketler, ırmaklar, dağlar, vucud kısımları ve meslekler gibi çeşitli konular ayrı ayrı gruplar olarak ele alınmaktaydı.[2]

Bilimsel formasyonunu Endülüs Okulları’nda kazanan ve İbnu Heysem'in "optik"ini kopya edip olduğu gibi kendine mal eden Roger Bacon der ki: "Felsefe Arabistan'tan alınmıştır. Bu yüzden hiçbir Latin, tercüme edildikleri dilleri bilmedikce, Felsefeleri gerektiği gibi anlamayamaz." [3]

Batı’da deneysel metodun ve modern bilimin kurucusu kabul edilir. Rasul'un vefatından 75 sene sonra 707 de ilk rasathene Şam'da inşa edildi.

Garaudy, ‘Grek'de varlık dünyasının temel bir ayırım üzerinde tasavvuru Sofistler ve Sokrates ile çoktan başlamıştı’, der. Sırf insana ve onun ötesine yöneltilen dikkat, onu evrenden ve Allah'tan tecrid ediyor ve nazari diyalektik lehine gözlem ve tecrübeden uzaklaştırıyordu.

Grek’de tecrübe de kullanılıyordu, ama bugünkü gibi evreni tümüyle kuşatan ilahi ilkeden yalıtılarak. Dolayısıyla somut bilgiye götüren tecrübe, doğru bilgiye ulaştıran akıl ve dini bir formla ifade edilen tanrısal saçmalıkların reddi, insanın salt melekelerine düşen bir işti.

 

A-İLK ÇAĞ BİLİMİ

 

Bu bölümde Bilim, Bilim tarihi, Bilim Felsefesi’nin tanımları yapıldıktan sonra, üç temel alanda Qur’an’ın Nuzul Sürecne kadarki dönemde Bilim’in bölgesel gelişme tarihi, birbirine intikal tarzları konu edilmektedir.

 

01-Bilim nedir?

02-Doğu Dünyası’nda Bilim

03-Mezopotamya

04-Antik Ege (Girit, İyonya, Yunanistan, Roma)

 

B-MEDİNE OKULU

 

Münevver Medine sonrası İnsanlık sadece gaybi alanin doğru okuma klavuzu ve sosyal hayatın adl ve kıst üzere kurulması ilkeleri ile techiz edilmedi. Aynı zamanda uhdelerne tevdi edilen emaneti doğru kullanabilmeleri için kainatın maliki,onun üzerinde teshir edebilecek meleke ile mücehhez sanatına kevni ayetlerin esması (parametreleri) konusunda da konuştu. Bu bölüm, el-Kitab’ın tarihe bu yönlü müdahelesinin doğurduğu diyalektiği tartışmaktadır.

 

05-İslambilim (Dünya Bilim Mirasının Müslüman Okunuşu)

06-Müslümanda Bilimsel Paradigma

07-Arapça’dan Latince’ye Bilimsel Literatür

 

C-KİLİSE ORTACAĞI ve RÖNESANS

 

Muharrif Kitap halklarınının Müslüman dünya ile temaslarının sonucu olarak aldıkları motivasyonun frensiz , kontrol dışı merkezkaç sarkacı, ampirizmin kutsandığı Pozitivizme kadar mercek altına alınıyor.

 

08-Kilise Ortaçağı

09-Rönesans

 

D-MODERN BİLİM

 

Modern Bilimsel Paradigma kendi kronolojisi içinde kategorize ediliyor.

 

10-Fizik Bilimler (17,18,19.yy.lar)

11-Kimyevi Bilimler (17,18,19.yy.lar)

12-Biyoloji (17,18,19.yy.lar)

 

E-BİLİMSEL CENNET’E DOĞRU

 

Bugün ve geleceğin dünyasında ‘Yaratan İnsan’ın oluşun öyküsü..

 

13-Endüstriyal Devrim

14-Genişleyen Evren

15-20. Yüzyıl Panoraması

 

 

F-BİLGİNİN BİRLİĞİ

 

16-İlim’de Kökleşenler